«راز بندگی» نوشته عباس تیموری (۱۳۴۳)، پژوهشگر دینی است. بدون شک شهیدان اسطورههایی هستند که با ایثار و فداکاری خویش، حماسههای جاودانی آفریدهاند که میتوان الگو و سمبل نسل امروز باشد. در این اثر ابتدا به توصیف مفاهیم و ارزشهای دینی و اعتقادی پرداخته و سپس مصادیق عملی را از میان الگوهای بی نظیر تاریخ دفاع مقدس ارایه کرده است.
در بخشی از مقدمه کتاب میخوانیم:
همه مکتبها و مسلکها در صدد تربیت انسان و مدعی ساختن او هستند وروشها و مدلهایی را برای ساختن انسانها پیشنهاد میکنند. دو روش در بین مکتبها و مسلکها مطرح است. روش اول روش نظری است که محدوده انسان کامل را تعریف و حدود و شاخصهها و ایدهآلها را دربارۀ انسان بیان میکند، معمولاً مکتبهای فلسفه غرب از قدیم در یونان به مکتبهای فلسفی تکیه دارند و به این مسیر گام گذاشتهاند، آنها در روش نظری به استانداردها و شاخصها و ویژگیهای انسان کامل اشاره میکنند و مدینه فاضلهای نیز تعریف میکنند.
روش دوم، روش عملی والگویی است و آن این است که علاوه بر بیان شاخصها و معیارها و حدود واندازه انسان کامل، مدلهایی هم از انسانهای ساخته شده را به عنوان الگو و اسوه به جامعه عرضه میکنند.
به نظر میرسد که بین دو روش، روش عملی به مراتب راهگشاتر، مؤثرتر و تأثیرگذارتر است زیرا روش نظری کلی است اما روش عملی جزئی است. روش نظری قابل رؤیت نیست، فقط کلیاتی را دربارۀ انسان بیان میکند اما روشهای عملی و الگویی حسی و قابل درک رؤیت است، برای انسانی که دنبال پیروی از مدلها و الگوهاست به مراتب روش عملی موثر است.