مجالس منسوب به میرانجم (دفتر تعزیه ۹)

«مجالس منسوب به میرانجم» به کوشش محمدحسین ناصربخت و از مجموعه کتاب‌های دفتر تعزیه است که به انواع تعزیه در مناطق گوناگون ایران می‌پردازد. این کتاب به تعزیه‌های منطقه اراک و سروده‌های میرانجم می‌پردازد. در مورد میرزا محمد معروف به میرانجم نیز چون بسیاری از بزرگان عرصه ادب و نمایش، داستان‌های بی‌شماری نقل گردیده که برخی از آنها از وی چهره‌ای افسانه‌ای و مقدس را عرضه می‌دارند، او که بعدها به سبب پوشیدن کسوت روحانی به «میرزا محمد روحانی» معروف شد و چون در مشاعره‌ای با ناصرالدین شاه، در هنگام تعزیه‌خوانی‌اش در تعزیه دولت، بر وی غالب آمد لقب «میرانجم» را دریافت نمود، در سال ۱۲۴۰ ه‌. ق (۱۲۰۱ ه. ش و ۱۸۲۲ م) به دنیا آمد و در هنگام ساخت تکیه دولت به سال ۱۲۴۸ ه. ش، ۴۷ سال داشت. بنا به گفته مطلعین و به ویژه نوادگانش، میرانجم پنجاه تا شصت مجلس تعزیه سروده است که تعدادی از آنها و همچنین بسیاری از کتب خطی او به همراه اشیاء عتیقه‌اش در زمانی که روس‌ها در منطقه بودند به غارت رفت و آن چه باقی ماند نسخی بود که در «تاپو» ی آرد مخفی شده بود از جمله نسخه خطی «تحفه‌ی حکیم مومن» و برخی نسخ خطی تعزیه که اکنون نزد نوادگانش به امانت است. پاره‌ای از نسخ که بارها توسط تعزیه‌خوانان منطقه رونویسی شده‌اند عبارتند از: ۱ـ مجلس قلعه خیبر ۲ـ مجلس روز عاشورا ۳ـ مجلس شاه چراغ ۵- مجلس درة‌الصدف ۶ـ مجلس شهادت رقیه ۶ـ مجلس متوکل ۷ـ مجلس ضربت خوردن حضرت علی (ع) ۸ـ مجلس شهادت خدیجه کبری ۹ـ مجلس زردشت (زرتشت) ۱۰ـ مجلس عقیل ۱۱ـ مجلس شهادت وهب ۱۲ـ مجلس شهادت حضرت فاطمه (س) ۱۳ـ مجلس امام رضا (ع) ۱۴ـ مجلس قیامت ۱۵ـ مجلس سر سیدالشهدا در خانه شمر ۱۶ـ مجلس مبعث پیغمبر ۱۷ـ مجلس شهادت ابراهیم ۱۸ـ مجلس شهادت فاطمه صغری ۱۹ـ مجلس به چاه انداختن یوسف (ع) ۲۰ـ مجلس سرداری امام حسن (ع) ۲۱ـ مجلس شهادت قاسم ۲۲ـ مجلس شهادت علی‌اکبر ۲۳ـ مجلس آب کشیدن حسنین ۲۴ـ مجلس غارت خیام ۲۵ـ مجلس پادشاهی یوسف (ع) ۲۶ـ مجلس عروسی حضرت فاطمه (س) ۲۷ـ مجلس شهادت پیغمبر (ص) ۲۸ـ مجلس سعید و مسعود ۲۹ـ مجلس حر.