خودخواهان

«روح در خود چاهی عظیم نهفته دارد؛ و همه‌ی طناب‌ها برای بیرون کشیدن آب از آن کافی نیستند. از این بالا انعکاس‌های... این چاه بس ژرف روح را مشاهده نمی‌کنم. نمی‌دانم حفره‌ای از مارهای افعی را درون خویش حمل می‌کنم یا لانه‌ای از پرندگان خوش‌آواز.»-فدریکو توتزی «خودخواهان» نوشته ﻓﺪرﻳﻜﻮ ﺗﻮﺗﺰی (۱۹۲۰-۱۸۸۳) نویسنده برجسته ایتالیایی است. توتزی در زمره بنیان‌گذاران رمان مدرن در ایتالیا محسوب می‌کنند. رمان خودخواهان از آخرین آثار توتزی است. داریو گاوینای، قهرمان رمان، گویی تداومی از حالت‌های ذهنی و روانی لئوپولدو گرادی، قهرمان رمان «خاطرات یک کارمند» است. شخصیت اصلی رمان در وضعیتی از اضطراب روانی به‌سر می‌برد که در نتیجه‌ی ناتوانی وی در گسترش روابطی مناسب با دیگران حاصل شده است. این عدم ارتباط و درک‌ناپذیری به رابطه‌ی عاشقانه‌ی او نیز کشیده می‌شود. وقایع این اثر در شهر رم می‌گذرد؛ بازگویی ماجرایی عاشقانه در فضای وهم‌انگیز و منحط شهر رم. رمان نوعی کاوش روانکاوانه در ذهن شخصیت‌ها است، کاوش در آن منطقه‌ی تاریکی که روان نام دارد. در بخشی از کتاب می‌خوانیم: درد و رنج آلبرتینا مدام زنده‌تر و ملموس‌تر می‌شد؛ تا حدی رنج می‌برد که احساس می‌کرد دارد دیوانه می‌شود، و پی برد که می‌بایست از داریو جدا شود. ولی به محض اندیشیدن به این مسأله اشک در چشمانش حلقه می‌بست؛ و، بدین ترتیب، هیچ وقت موفق نمی‌شد تصمیمی قطعی بگیرد. برعکس، تمام دفعاتی که گریسته بود، آرزو می‌کرد ای کاش در طول آن روز همه چیز به نحو دیگری پیش رود. اما حال می‌بایست چند وقتی، به خانه بازمی‌گشت، چون یکی از خواهرهایش قصد ازدواج داشت. اما آیا می‌توانست داریو را به‌خاطر چیزی سرزنش کند؟ ترجیح می‌دهد روحش را با دندان‌هایش تکه‌پاره کند، همان گونه که با دانه‌های گردنبند مرواریدش چنین می‌کرد. بنابراین، هیچ نوع شادی حقیقی نداشت؛ درحالی‌که از سر حق‌شناسی نسبت به مردی که عاشقش شده هق‌هق گریه سر داده بود!