دو خاطره: سفرنامۀ پاریس، عوج کلاب

«دو خاطره: سفرنامۀ پاریس، عوج کلاب» اثری از داریوش مهرجویی (۱۳۱۹)، نویسنده و کارگردان مطرح کشور است. این کتاب شامل دو سفرنامه است. سفرنامه اول تلفیقی بین واقعیت و خیال است و شخصیت‌ها حقیقی نیستند، اگر هم هستند، اسم‌هایشان خیالی است و ماجرای سفر (یا به قول خود مهرجویی، تبعید خودخواسته) کارگردانی به پاریس است در سال‌های ۱۹۸۱ تا ۱۹۸۵ میلادی. این بخش در عین شخصی بودن، بازگوکنندۀ برشی بسیار مهم از تاریخ و فرهنگ ایران و سرگذشت برخی از هنرمندان و روشنفکران نامدار و تأثیر تکانۀ عظیم انقلاب بر سرنوشت آنها است؛ مهرجویی برای جنبۀ داستانی بخشیدن به خاطره‌‌روایت خود، حتی نام خویش را هم به مهرداد مالک بدل کرده‌است. سفرنامه دوم، عوج کلاب، شرح سفر مهرجویی به دوبی است و شرح بی‌عدالتی‌ای است که در آنجا حکم‌فرما است و این بی‌عدالتی، نویسنده سفرنامه را نیز در چنگال خود می‌گیرد و در این کتاب، قصه رهایی او را می‌خوانیم. ماجرای کمیک‌‌- تراژیک «عوج کلاب» می‌تواند به یک نمایش‌نامه و حتی با شرح و بسط به یک فیلم‌نامه بدل شود. شرحی از انباشت واپس‌ماندگی در کشورهای همجوار و حاکمیت بوروکراسی ناکارآمد و لخت در بسیاری از چنین کشورهایی. بخشی از سفرنامه پاریس را می‌خوانید: روزها اگر هوا خوب بود می‌زدم بیرون... ما در ناحیۀ شمال‌شرقی پاریس، حوالی پارک جنگلی بزرگ ونسن، ساکن بودیم. آخرین ایستگاه مترو هم به همین نام است و در کنار دروازه‌اش و مشرف به پارک وسیع و درخت‌های تنومندش، کافه رستورانی واقع شده که پاتوق مردمانی است که یا می‌خواهند به پارک بروند یا از آن بازگشته‌اند.... درخت‌ها بیشتر بلوط‌اند و جولانگاه سمور‌های کوچولو که از بلوط‌ها تغذیه می‌کنند. و چمن‌زارها و میان آن‌ها بنای یادبودی برای بتهوون کبیر، و آن‌سوتر، دریاچه و رستوران و... بهترین کار همین بود که از خانه بزنم بیرون با کیف و کتاب و دفترچه و بروم توی جنگل پرسه بزنم و جای با صفایی گیر بیاورم و مشغول شوم...