پناهگاه بی پناه

«پناهگاه بی پناه (خاطرات بازماندگان بمباران پناهگاه پارک شیرین کرمانشاه)» را مهناز فتاحی (۱۳۴۷) گردآوری کرده‌ است. کتاب در سه فصل دربردارنده کلیاتی راجع به واقعه بمباران، تاریخ و چگونگی رخ‌دادن آن و همچنین خاطرات بازماندگان این حادثه دلخراش است. در فصل آخر نیز نویسنده مدارکی شامل نام شهدا، همراه عکس‌های آنها و بازماندگان، را برای خوانندگان این کتاب قرارداده است. در مقدمه کتاب می‌خوانیم: پارک شیرین کرمانشاه. پارک شیرینی که ماجرایی تلخ را روایت می‌کند. بیست‌وششم اسفند سال ۱۳۶۶. هفتادوهشت نفر در این روز شهید و بیش از دویست نفر زخمی می‌شوند. کودکان و زنانی که به پناهگاه پارک شیرین پناه برده بودند. انگار هنوز ناله‌ها و فریادهای آنان از این پارک شنیده می‌شود. اینجا کودکان و زنانی بودند که می‌خواستند زنده بمانند. به پناهگاه رفته بودند تا در امان بمانند. مردانشان آن‌ها را در این پناهگاه پناه داده بودند و خیالشان راحت بود که خانواده‌هایشان در امان می‌مانند. به همین خاطر، رفتنشان بسیار غم‌انگیز و دردناک بود. بارها و بارها این سؤال در ذهنم شکل گرفت و با خودم گفتم: راستی! آیا تا به حال کسی در مورد پناهگاه چیزی نوشته است؟ با تحقیق و پی‌گیری‌هایی که انجام دادم فهمیدم که منابع و مستنداتی وجود نداشت. تا کنون کسی خاطرات بازماندگان را ثبت و ضبط نکرده بود. با اینکه این حادثه یکی از دلخراش‌ترین حوادث جنگ بود؛ اما منابع و مستنداتی در این زمینه موجود نبود. حادثه‌ای چنین بزرگ در گذر زمان بی‌اهمیت رها شده بود. به دنبال کتابی پژوهشی در مورد پناهگاه هرجا را جست‌وجو کردم و فهمیدم هنوز حتی مقاله‌ای هم در این مورد نوشته نشده است. خاطرات این حادثۀ تلخ و بزرگ باید ثبت و ضبط می‌شد تا در تاریخ مقاومت مردم استان کرمانشاه به یادگار بماند؛ حادثه‌ای که باید خیلی زودتر از این‌ها به آن پرداخته می‌شد؛ اما با وجود اهمیت زیاد آن، فقدان منابع و مستندات در این زمینه به‌خوبی حس می‌شد. درست روی همین پناهگاه، ادارۀ کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس و موزۀ فرهنگی دفاع مقدس بنا شده بود؛ اما در دل همین اداره نیز مستندات و منابعی در مورد حادثه یافت نشد. از حوزۀ هنری، برای تمام ادارات و ارگان‌هایی که آن زمان درگیر این ماجرا بودند، نامه تهیه کردم. کار سختی بود. ماجرا برمی‌گشت به سال ۱۳۶۶ و همه می‌پرسیدند: «تازه یادتان افتاده؟ می‌دانید چند سال گذشته است؟ انتظار دارید از آن زمان چه کسی بتواند برای شما حرف بزند؟ اصلاً آن آدم‌ها کجا هستند؟»