نورگیر

«نورگیر» نمایشنامه‌ایست به قلم آنتونیو بوئِرو بایخو (۲۰۰۰-۱۹۱۶) و در آن با زبان انتقادی و تند از عواقبِ جنگ داخلیِ اسپانیا سخن می‌گوید. این نمایشنامه جایزه‌های اِسپکتادور و لئوپولدو کانو را در اسپانیا از آن خود کرده است. در بریده‌ای از کتاب می‌خوانیم: اکتبر ۱۹۹۲ مصادف بود با بیست‌وپنجمین سالگرد پرده‌برداری از نورگیر. این اثر با استقبالِ خیره‌کننده تماشاگران مواجه شد و از ۱۹۶۷ تا ۱۹۶۸ بی‌وقفه بر صحنه اجرا بود. موفقیت این اثر ریشه در کیفیت ذاتیِ آن داشت؛ اما این مسأله که نورگیر اولین اثری بود که روی صحنه، بی‌پرده از عواقبِ جنگ داخلیِ اسپانیا سخن می‌راند، دلیل دیگری برای آن موفقیت بود. برای بینندگان آن دوران، که برزبان‌راندنِ واضح‌ترین چیزها و صدازدن آن‌ها به نامشان آن اندازه دشوار بود، داستانِ خانواده‌ای که به یک شبه‌زیرزمین پناه جسته و جنگ برادرکش، زندگی اعضای آن را کمابیش بر بادِ فنا داده است، شوکه‌آور بود. فراموش نکنیم که، در طی سالیان، خودِ مفهومِ جنگ داخلی، تقریباً از کلیه نشریات مطرود و جای خود را به اصطلاحی نه‌چندان دوپهلو داده بود: برای ایدئولوژیِ حاکم، این رویارویی یک «جنگِ صلیبیِ» مذهبی علیه الحاد بود. نظام دوچندان تلاش می‌کرد تا پیکربندیِ سیاسی‌ای را حفظ کند که سیالیتِ واقعیتِ اجتماعی به شکلی مهارناکردنی در حال سرنگونیِ آن بود. در این میان ارائه منظره‌ای نظیرِ آنچه در نورگیر به تصویر کشیده شده است، یک امر خطیر به شمار می‌آمد. بی‌شک می‌توانیم مطمئن باشیم که در آن لحظات، هنگامی که یکی از شخصیت‌ها در طی اجرا از عمقِ تلخِ خاطراتِ خود فریاد برمی‌آورد «لعنت به کسانی که جنگ‌ها را به راه می‌اندازند!»، لرزه بر صندلی‌های سالن افتاده است. امروزه، با گذشتِ حدودِ ربع قرن، این درام به یک اثر کلاسیک در تآتر مدرن اسپانیا تبدیل شده است.»