«دفتر تعزیه ۱۲» به گردآوری داود فتحعلیبیگی (۱۳۲۹) و مهدی دریایی (۱۳۵۸) است و دربردارنده پنج مجلس از شبیهنامههایی است که قدمت بعضی از آنها، به بیش از دو قرن میرسد
در بخشی از مقدمه کتاب میخوانیم:
ذکر تاریخ تحریر در زیر بعضی از فردهای مجالس مذکور، نه تنها حاکی از قدمت مجالس است، بلکه ما را با تاریخچهی پیدایش و سیر تحولات ادبی، موسیقایی و مضامین در قلمرو شبیهخوانی آشنا میسازد.
نخستین مجلس از شبیهنامههای گردآمده در این مجموعه، تعزیهی شهادت علیاکبر است که در سنهی ۱۲۰۶ ه. ق تحریر یافته و تا امروز، قدیمیترین نسخه به دست آمده از این مجلس محسوب میشود.
اگرچه مضمون تعزیهی مذکور با تعزیههای علیاکبری که امروزه توسط تعزیهخوانان به اجرا در میآید، یکی است ولی اشعار آن به جز در پارهای موارد، در تعزیههای معاصر دیده نمیشود و تفاوت زیاد با آنها دارد.
دومین مجلس از مجموعهی حاضر تعزیهی هابیل و قابیل است که حکایت از کشته شدن هابیل به دست قابیل دارد.
سومین مجلس از این دفتر تعزیهی سهل و جعفر است که در تاریخ ۱۲۱۹ ه. ق تحریر یافته و کاتب و شاعر آن نامی به میان نیامده است.
مجالس چهارم و پنجم از این جنگ «دفتر تعزیه ۱۲» مجالس شبیه عروسی سلیمان نبی (۱۲۴۵ ه. ق) و دزدیده شدن خاتم از سلیمان نبی (۱۲۴۷ ه. ق) اختصاص دارد. یادآوری میشود که تعزیهای هم با عنوان وفات سلیمان نبی (ع) وجود دارد که در این مجموعه نیامده.
یکی از نکات حائز اهمیت در تعزیههای مربوط به حضرت سلیمان (ع) چگونگی به تماشا گزاردن و اجرای شبیه حیوانات و اجنه و دیوهاست. برما معلوم نیست که در آن دوره چه تدبیری برای نشان دادن این صحنهها به کار میبستند و چه ساز و کاری داشتهاند.