بیدل به انتخاب بیدل

«بیدل به‌ انتخاب بیدل» براساس نسخۀ منحصربه‌فرد منتخب دیوان بیدل دهلوی با مقدّمه و تصحیح شریف حسین قاسمی و علی‌رضا قزوه است. بیدل در سال ۱۰۵۴ ه.ق/۱۶۴۴ م متولّد شد. دربارۀ زادگاه و نسب این شاعر اندیشمند که به‌قول اقبال «بزرگترین اندیشمند هند بعد از فیلسوف شهیر شنکر اچاریه» است اختلاف نظر وجود دارد. در مقدمه اثر می‌خوانید: بیدل در هند و افغانستان و تاجیکستان از دیرباز موردِ توجّه می‌بوده است. امروز تحت تأثیر شعر نو, با آثاری مثل شعر بیدل هم‌مشربی بیشتری حاصل می‌شود. بنابراین از چند سال گذشته در جهان فارسی به‌ویژه در ایران سعی بر این است که بیدل باز بیشتر شناخته شود. کتابهایی دربارۀ شعر بیدل و خصوصیات آن نوشته می‌شوند. حتّی شعرای معاصر تحتِ تأثیر زبان و اندیشۀ بیدل قرارگرفته‌اند. متأسّفانه تاکنون آثارِ بیدل, چنان‌که باید, تصحیح نشده است. آثار بیدل که از کابل, افغانستان و چاپخانۀ معروف نولکشور هند به‌زیور طبع آراسته شده بود, اساسِ کارهای ادبی و تحقیقی دربارۀ بیدل است. چون می‌خواهیم بیدل را باز شناسیم, اوّلین وظیفۀ ما در این راستا این است که آثارِ بیدل را با نظم و طریق جدید تدوین و ترتیب متن تصحیح کنیم و سپس کارهای دیگر را به‌راه اندازیم و این کاری ساده نیست. به‌هرصورت چاپ گزیده‌ای از غزلیات و رباعیات بیدل که اینک در اختیار علاقه‌مندان و صاحبنظران گذاشته می‌شود, برای نشان دادن اهمیت و ضرورت تصحیح آثارِ بیدل قدمی کوچک و آغازین در این راه است. نمونه‌ای از غزل‌های بیدل: ای داغ کمال تو عیان‌ها و نهان‌ها معنی به‌نفس محو و عبارت به‌زبان‌ها در یاد تو هویی زد و بر ساغر دل ریخت دُرد نفس سوخته، سرجوش فغان‌ها جز ناله به‌بازار تو دیگر چه فروشیم این است متاع جگر خسته‌دکان‌ها بس دیده که شد خاک و نشد محرم دیدار آیینۀ ما نیز غباری‌ست از آن‌ها