نظارت دقیق قطارها

«نظارتِ دقیقِ قطارها» نوشته بُهومیل هرابال (۱۹۹۷-۱۹۱۴)، نویسنده اهل جمهوری چک (چکسلواکی سابق) است. این کتاب، محصول کار او به عنوان سوزن‌بان قطار در طول اشغال کشورش توسط نازی‌ها در طول جنگ جهانی دوم است. اقتباس سینمایی این اثر، اسکار بهترین فیلم خارجی را به دست آورد. در بریده‌ای از کتاب می‌خوانیم: «همین پریروز یکی از هواپیماهای متخاصم یک هواپیمای شکاریِ آلمانی را بر فراز شهر ما به‌گلوله بست و یکی از بال‌هایش را درست‌وحسابی جدا کرد؛ بعد بدنه‌ی هواپیما آتش گرفت و در جایی از صحرا سقوط کرد، اما به‌محض جدا شدنِ بال از بدنه، چند مشت پیچ‌ومهره روی میدان پراکنده شد و در آن‌جا به سر و صورتِ چند زن خورد و خودِ بال بر فراز شهر به‌نوسان درآمد و هرکسی که جرأت داشت، می‌ایستاد و تماشایش می‌کرد، و این بود تااین‌که با حرکت جیغ‌داری با همه‌ی سنگینی‌اش روی میدان فرود آمد. همچنان‌که سایه‌ی این بال روی میدان، سنگینْ تاب می‌خورد، همه‌ی مشتری‌ها سراسیمه از هر دو رستوران بیرون زدند و هرکسی که مشغول تماشای آن بود، با عجله از این‌سو به آن‌سو می‌رفت و یا به جایی که یک لحظه پیش ایستاده بود برمی‌گشت، چون بال همچون پاندولی غول‌آسا تاب می‌خورد و آن‌ها را دوان‌دوان در جهت مخالفی که گمان می‌رفت در آن لحظه سقوط ‌کند می‌راند و در تمام این مدت صدای سایشِ نالانی از آن بیرون می‌آمد که لحظه‌لحظه بیشتر می‌شد؛ بعد ناگهان سقوط کرد و در باغ کلیسای جامع خُرد شد. همشهری‌های ما، به یک چشم به‌هم زدن، خرده‌ریزها و صفحه‌های فلزیِ بال را درست‌وحسابی جارو کردند و همان فردایش، تکه‌های بال به‌صورت بام‌های کوچکِ لانه‌های خرگوش و مرغ، بار دیگر پیدایشان شد. درواقع مردی تمام بعدازظهرِ همان روز را صرف بریدن این غنایم، یعنی صفحه‌های فلزی کرد و تا شامگاهِ همان روز آن‌ها را به‌صورت وسایل زیبایی برای محافظت از پای موتورسواران درآورد. »