دختر زرین‌چشم

«دختر زرین‌چشم» نام رمانی از انوره دو بالزاک (۱۸۵۰-۱۷۹۹)، پیشوای مکتب رئالیسم اجتماعی در ادبیات است. «کمدی انسانی» نامی است که بالزاک برای مجموعه آثار خود که حدود ۹۰ رمان و داستان کوتاه را دربرمی‌گیرد برگزیده‌است. توصیفات دقیق و گیرا از فضای حوادث و تحلیل نازک‌بینانه روحیات شخصیت‌های داستان بالزاک را به یکی از شناخته‌شده‌ترین و تأثیرگذارترین رمان‌نویسان دو قرن اخیر تبدیل کرده‌است. آثار بالزاک آینه‌ای از جامعه فرانسه روزگار اوست. او افراد هر طبقه اجتماعی، از اشراف فرهیخته گرفته تا دهقانان عامی را در کمدی انسانی خود جای می‌دهد و جنبه‌های گوناگون شخصیتی آنان را در معرض نمایش می‌گذارد. بهره‌گیری او از شگرد ایجاد پیوند میان شخصیت‌ها و تکرار حضور آنها در داستان‌های مختلف موجب می‌شود تا در گسترش روان‌شناسی شخصیت‌های منفرد توفیق یابد. رئالیسم عریان و بدبینی بالزاک به سرشت انسانی که در آثارش هویدا است، او را زمینه‌ساز ایجاد جنبش ناتورالیسم در ادبیات فرانسه کرده‌است. تأثیر او بر بسیاری از نویسندگان ناتورالیست از جمله امیل زولا کاملاً آشکار است. دختر زرین چشم داستان «هانری دومارسه» فرزند نامشروع «لرد دودلی» است. «لرد دودلی» فرزندان نامشروع دیگری هم دارد و هیچکدام از فرزندان از وجود خواهران و برداران خود آگاه نیستند و... بخش کوتاهی از داستان: تنها فرق میان کارگر و توانگر در این است که زمانی که کارگر آخرین واژه‌ی بی روحش را بر زبان جاری می‌کند در بیمارستان می‌میرد؛ حال آنکه یک توانگر از طبقه‌ای مرفّه بر زندگی پافشاری دارد و زندگی می‌کند امّا دیگر سلامت گذشته را ندارد و شما صورت تکیده، بی‌روح و افسرده‌ی او را می‌بینید، چشمانش دیگر فروغی ندارد و پاهای بی‌توانش او را به مثابه آدمی مست درآورده که در "بولوار" و در دامن معشوقه و شهر محبوبش به سختی و زحمت راه می‌رود. این طبقه‌ی مرفّه چه می‌خواهد؟ فندک گارد ملّی، "پتوفوی" همیشه آماده، منصبی آبرومندانه برای "پدرلاشز" و برای همسر سالخورده‌اش مقداری طلا که از راه شرعی و قانونی بدست آمده باشد. روز اوّل هفته برای او همانند یکشنبه است. استراحتش عبارت است از تفریح دسته جمعی به بیرون شهر با کالسکه‌ی کرایه ای؛ در طول این مسافرت کوتاه، همسر و فرزندانش با لذّت گرد و غبار را فرو می‌برند و در زیر آفتاب برشته می‌شوند...